Filosofie

Piet Gouw vertelt: “De filosofie achter Philips Motional Feedback”

Beste Medefreaks,

Van verschillende kanten is de vraag gekomen om een nadere omschrijving te geven van de filosofie achter MFB. De filosofie achter MFB bestond destijds uit onderstaande punten, die ik vanwege de duidelijkheid voorzien heb van een toelichting. Het laatste punt dat betrekking had op 4 kanalen speelt vandaag geen rol meer, maar heb ik volledigheidshalve toch even meegenomen.

  1. Goede lage tonen in een kleine kast

Met MFB is het mogelijk de resonantiefrequentie naar beneden te schuiven, waardoor je in een kleine kast met een kleine woofer toch goede lage tonen kunt maken, in feite dé oplossing voor de meeste vrouwen die geen grote boxen in hun huis willen hebben, want wie is de baas in huis ??? juist!

Bij een box wordt de lage tonenweergave bepaald door de resonantiefrequentie van de combinatie woofer en kast. Hoe groter de kast, respectievelijk woofer hoe lager de resonantiefrequentie. Bij frequenties lager dan de resonantiefrequentie loopt de geluidsdruk snel terug. Het resonantiepunt is eigenlijk de voorkeurfrequentie waarin een voorwerp dat wordt aangestoten uitslingert. Denk maar eens aan een glas dat wordt aangetikt, de frequentie van die toon is de resonantiefrequentie.

1a. Geen vervorming bij de weergave van lage tonen

Geen vervorming bij de weergave van lage tonen, althans in het frequentiegebied waar MFB werkzaam is. Elke luidspreker, in dit geval dus de woofer, produceert in zekere mate vervorming. Door de tegenkoppeling wordt deze vervorming (in tegenfase) geëlimineerd. Het oorspronkelijke toegevoerde signaal wordt door de MFB correctie weer oorspronkelijk weergegeven.

  1. Een actieve box leent zich bijzonder voor toepassing van meerdere versterkers

Een actieve box leent zich bijzonder voor toepassing van meerdere versterkers voor weergave van lage- midden- en hoge tonen (denk in dit verband ook aan ruimte en koeling) met als grote voordeel dat eventuele overbelasting van de laagversterker geen distortie veroorzaakt bij midden- en hoog weergave.

Als bij passieve boxen de stuurversterker vastloopt en gaat klippen, meestal veroorzaakt door het vermogen dat geleverd moet worden voor de lage tonen, ontstaat er een zeer irritante vervorming bij de midden- en hoge tonen. De vervorming bij de lage tonen ervaren we als minder storend.

  1. Grote flexibiliteit in de opbouw van de stuurapparatuur

Grote flexibiliteit in de opbouw van de stuurapparatuur en meer vrijheid en mogelijkheden voor de vormgeving. Doordat bij MFB boxen de eindversterker(s) in de box is/zijn ondergebracht kan men voor de aanstuurapparatuur volstaan met preamps zoals; tuner preamp, tuner preamp player, tuner preamp cassette en tuner preamp player en cassette.

Met verschillende boxen bijvoorbeeld 30, 60 of 100 Watt in twee- of drieweg en eventuele extra features kan men op die manier een heel programma opbouwen en een reeks prijsklassen creëren.

  1. Elektronische scheidingsfilters

Bij passieve boxen zijn er voor scheidingsfilters meestal flinke spoelen en stevige bipolaire elco’s nodig. Bij MFB kan de scheiding met enkele kleine condensatoren en weerstanden op een veel preciezere en goedkopere manier worden gemaakt.

  1. Elektronische beveiliging van de speakers bij overbelasting

Elektronische beveiliging van de speakers bij overbelasting. Dit kan door tijdelijke uitschakeling van de speakers of met glijdende protectie. Glijdende protectie wordt bij te hoog signaal voor iedere speaker apart geregeld. Met andere woorden, het signaal wordt per frequentiebereik gelimiteerd zodat de box gewoon blijft doorspelen en niet uitvalt.

  1. Plaatsbepalingsschakelaars

Plaatsbepalingsschakelaars. Deze dienen om de invloed van vloer, achter- of zijmuur op de laagweergave te elimineren (toegepast in 545, 586 en 587). Met elektronica is dat eenvoudig en relatief goedkoop te realiseren. Bij passieve boxen zijn plaatsbepalingsschakelaars in principe wel mogelijk maar zijn zeer kostbaar en veroorzaken een groot verlies aan efficiëntie. In de praktijk worden ze dan ook niet toegepast.

  1. Powerboosting

MFB boxen kan men doorlussen (parallel) zodat de output steeds optelt, dus 4 boxen van 60 Watt wordt 240 Watt, etc. Voor zalen en grotere ruimten is dit ideaal bovendien hebben lange kabels geen invloed op de weergave en met de L/R schakelaar kan gekozen worden voor mono of stereo.

  1. Geen impedantie problemen

Het aansluiten van passieve boxen op een versterker vraagt altijd de nodige aandacht i.v.m. de impedantie van de speakers 4/6 of 8 Ohm. Vooral bij parallelschakeling is het oppassen ( halvering impedantie) i.v.m. overbelasting van de versterker.

  1. Geen discussie meer over de luidsprekerkabels

Bij passieve boxen is er een levendige en ook aanhoudende discussie over de te gebruiken aansluitkabels. Elektrolytisch koper, gevlochten, getwist, verzilverd, verguld, dikte etc, etc. Metingen en luisterproeven in ons LAB hebben uitgewezen dat er op dit gebied een hoop onzin wordt verkondigd. Een gewone soepele kabel van 1 � / 2 � mm2 is voor een 100/200 Watt versterker ruim voldoende en niet duur.

  1. Universeel aansluitbaar

Een MFB speaker is universeel aansluitbaar op iedere voorversterker en elke eindversterker (vermogen eindversterker moet wel enigszins overeenkomen met PHC box).

  1. Features relatief eenvoudig en betaalbaar

Door de elektronica in de box is toepassing van allerlei features relatief eenvoudig en betaalbaar geworden:

– Automatisch in/uit schakelen
– Continue “aan” schakelaar.
– Ingangsgevoeligheidsregelaar.
– Toonregelingen.
– Symmetrische ingang (voor o.a. studiogebruik).
– Stereoaansluiting en doorlus mogelijkheid.
– L/R keuzeschakelaar.
– Spaarschakeling in stand-by positie.
– Netvoedings- doorrijgaansluiting.
– Indicatie ledjes.
– Etc.

  1. MFB is bij uitstek geschikt voor quadro

MFB is bij uitstek geschikt voor het maken van 4 kanalenapparaten. De weergave van 4 kanalen met het SQ-, CD4- of Schreibersysteem was gezien de daarmee te bereiken geluidskwaliteit een zeer onzeker gebeuren. De concurrentie zat echter niet stil en we konden ondanks de risicovolle investering niet achterblijven. Maar MFB bood hier dé oplossing. Alleen de voorversterker moest uitgebreid worden met twee extra versterkingstrapjes en volumeregeling. De klant kan dan met twee extra MFB boxen plus optional SQ decoder zijn apparaat geschikt maken voor 4 kanalen. Dat resulteerde in de ontwikkeling van de qua vormgeving elegante RH 832 die in 1973 op de markt werd gebracht. De concurrentie zat met vrij lompe 4 kanalenapparaten met 4 flinke eindversterkers en dito koeling en een grote voedingstrafo en een investering die er nooit zou uitkomen want iedereen weet inmiddels hoe het met het 4 kanalen avontuur is afgelopen.

Vragen aan Piet?

Heb je na het lezen van deze punten nog vragen die je specifiek aan Piet zou willen stellen, post ze dan in het forum. Een Private Message kan natuurlijk ook.